Giai thoại về mỹ nhân Tây Thi trong lịch sử Trung Hoa
Tây Thi là một đại mỹ nhân trứ danh thời kì Xuân Thu, đứng đầu trong Tứ đại mỹ nhân của lịch sử Trung Quốc. Tương truyền, Tây Thi có nhan sắc làm cá phải ngừng bơi mà lặn xuống đáy nước, gọi là Trầm ngư.
Có truyền thuyết kể rằng, nàng là hóa thân của viên Đại ngọc trân châu trên thiên giới, vì lẽ đó mà vẻ đẹp của nàng được ví là thiên tiên. Nhan sắc được xem là hoa nhường nguyệt thẹn là nguồn cảm hứng của rất nhiều áng văn chương và thi ca thời đó.
Truyền thuyết về hạt trân châu và nàng Tây Thi
Tây Thi vốn là một viên ngọc quý lấp lánh ánh hào quang vô cùng mĩ lệ của Hằng Nga ở Nguyệt cung. Nàng phụng chỉ Ngọc hoàng đại đế chi mệnh, hạ phàm đến cứu vớt lê dân bách tính của hai nước Ngô Việt thoát khỏi nỗi khổ sau nhiều năm chiến loạn liên miên. Trân châu chính là nàng hóa thân.
Tương truyền tiên nữ Hằng Nga có một viên Đại Minh Châu lấp lánh ngũ sắc vô cùng dễ thương, nên nâng niu và thường xuyên nhìn ngắm nó trong bàn tay mình. Kim kê đã có lần được nghe về vẻ đẹp của Đại Minh Châu nên ngỏ ý muốn được thưởng thức, thừa dịp Hằng Nga sơ ý nên đã ngậm luôn Đại Minh Châu mà trốn ra phía sau của nguyệt cung để lén xem. Khi tung Minh Châu trên tay, do không cẩn thận nên Minh Châu từ Nguyệt cung lăn xuống và bay thẳng tới nhân gian. Kim kê kinh hãi đến biến sắc, vì sợ bị trách phạt nên cũng thuận theo hướng đó bay về nhân gian.
Hằng Nga biết được tin tức này sau, vội vàng ra lệnh Ngọc Thố truy đuổi kim kê. Ngọc Thố xuyên qua chín tầng trời, xuyên qua đám mây, đuổi sát đến Chiết Giang nhưng bất thành. Khi ấy bên ngọn núi có một thiếu phụ họ Thi đang giặt lụa. Bỗng thấy có viên ngọc lấp lánh hào quang ở dưới nước liền đưa tay đi mò. Minh Châu thừa dịp bay vào miệng nàng, cũng tiến vào trong bụng và thê từ ấy từ đó mà mang thai.
Thoáng một cái mười sáu tháng trôi qua, thê tử chỉ cảm thấy đau bụng khó chịu, nhưng lại không thể sinh nở. Trước tình hình đó trượng phu của nàng quỳ xuống đất cầu xin thần, Phật trời xanh phù hộ.
Lúc này kim kê cũng từ trên trời giáng xuống tới nóc nhà thì vừa kịp nghe tiếng khóc oa oa, thê tử đã hạ sinh ra một cô gái xinh đẹp với những ánh hào quang lấp lánh bao bọc quanh thân thể liền đặt cho nàng tên Di Quang hay Tây Thi.
Vẻ đẹp thiên tiên của Tây Thi trong văn chương và thi ca
Tây Thi có bệnh ở tim nên hay nhăn mặt, chính hình ảnh này lại làm lên sự hấp dẫn dễ thương của nàng. Hình ảnh nàng Tây Thi nhăn mặt vì đau trên bờ suối khiến cho một cô gái khác bắt chước nhăn mặt theo, nhưng lại bị nhiều người cười chê đã trở thành một điển tích văn học.
Từ cổ chí kim, các thi nhân văn sĩ từ Nam Bắc Triều về sau, hầu như triều đại nào cũng có những thi sĩ không tiếc lời ca tụng vẻ đẹp và đức hi sinh của Tây Thi, trong đó nổi bật nhất là các thi sĩ Đường triều. Lý Bạch thời Đường viết:
“Tây Thi Việt khê nữ,
Xuất tự Trữ La Sơn
Tú sắc yểm cổ kim
Hà hoa tu ngọc nhan
Cán sa nộng bích thủy
Tự hưng thanh ba gian
Hạo xỉ tín nan khai
Trầm ngâm bích vân gian
Câu Tiễn chinh tuyệt diễm
Dương nga nhập Ngô quan
Đề huề Quán Oa cung
Diểu miễu cự khả phán
Nhất phá Phù Sai quốc
Thiên thu cạnh bất hoàn”
Bài thơ nói về nàng ‘‘Tây Thi là sơn khê nước Việt, quê tại núi Trữ La, nhan sắc đệ nhất kim cổ. Nàng đẹp tới mức hoa sen phải thẹn. Nàng ngồi giặt lụa bên dòng nước biếc ,bao lớp sóng lan xa. Miệng hồng không dễ cười, mặt trầm ngâm giữa ráng chiều. Câu Tiễn tìm người đẹp, Tây Thi vào ải Ngô quốc, sống ở cung Quán Oa, không ai còn thấy mặt hoa. Khi phá được nước của Phù Sai, nàng đi mãi không về”. Lý Bạch ngoài bài Tây Thi trên còn có Cán Sa Thạch Thượng Nữ, Việt Trung Lãm Cổ v.v. cũng có chung tâm trạng.
Nam Cung Bắc tả Tây Thi qua con mắt của Câu Tiễn và Phạm Lãi:
Câu Tiễn bắt gặp ngay đôi mắt trong suốt như dòng suối lạnh, ánh mắt đen tuyền óng ánh phát hào quang, thoáng chốc như hớp hồn vua.
Tây Thi như một đóa hoa còn chớm nụ hàm tiếu, bao nhiêu nét tươi trẻ thanh xuân dường như ẩn hiện trong góc mắt, đuôi mày. Mắt nàng trong suốt, mày nàng phương phi, miệng nàng chúm chím, đường nét tạo thành nàng dường như là ảo tưởng.Cái đẹp của Tây Thi như lóe hào quang, như thái dương.
Thi Phật Vương Duy có một bài thơ gọi là “Tây Thi vịnh”:
Sắc đẹp thiên hạ trọng,
Há mãi hèn Tây Thi.
Sớm bên khe Việt nữ,
Chiều chính cung Ngô phi.
Lúc nghèo đâu khác lạ,
Khi sang quả hữu hi.
Sai người thoa hương phấn,
Chẳng tự mặc xiêm y.
Vua yêu càng duyên dáng,
Vua quý mặc thị phi.
Bạn thuở xưa giặt lụa,
Về cùng xe hòng chi.
Nhắn cô ả bên xóm,
Nhăn mặt mong được gì.
Thời Đường còn nhiều thi sĩ khác Vương Viêm với Táng Tây Thi Hoàn Ca, Giảo Nhiên với bài Cán Sa Nữ, Lý Viễn với bài Ngô Việt hoài cổ, Tống Chi Vấn với bài Cán Sa Thiên Tặng Lục Thượng Nhân (Bài giặt lụa tăng người trên bờ), Hồ U Trinh với bài Đề Tây Thi Cán Sa Thạch, Ngư Huyền Cơ với bài Cán Sa Miếu, Lý Thân với bài Du Linh Nham, Tô Chưởng với bài Tây Thi, Thôi Đạo Dung với bài Bến Tây Thi, La Ẩn với Tây Thi, Lục Quy Mông với Ngô Cung Hoài Cổ,… đều “trăm hoa đua sắc” miêu tả về sắc đẹp và nỗi niềm Tây Thi.
Có thể thấy rằng, Tây Thi là nguồn cảm hứng dồi dào vô tận cho giới thi sĩ văn nhân được trổ tài về tài năng nghệ thuật của mình.
Khi mỹ nhân trở thành quân cờ trên bàn cờ chính sự
Tây Thi vốn tên là Thi Di Quang, là con một người thôn nữ họ Thi, nàng dệt vải ở núi Trữ La, Gia Lãm (nay là Chư Kỵ), thuộc nước Việt thời Xuân Thu. Trữ La có hai thôn: thôn Đông và thôn Tây, Tây Thi là người ở thôn Tây, vậy nên gọi là Tây Thi. Tây Thi là mỹ nhân có ngũ quan đoan chính, phấn diện đào hoa, tướng mạo hơn người ngay cả khi không trang điểm. Vì gia cảnh khó khăn, quanh năm suốt tháng nàng phải mặc xiêm y bằng vải bố, nhưng vẫn không thể che lấp được vẻ đẹp tuyệt vời, tự nhiên, thuần khiết.
Dù quanh năm chỉ biết lấy công việc dệt vải làm thú vui mỗi ngày, đôi khi còn nhăn mặt vì quá mệt mỏi song nhan sắc kiều diễm mà nàng đang sở hữu vẫn chẳng hề thay đổi. Theo sử sách ghi chép: Tây Thi đẹp tới mức “chim sa cá lặn”, chỉ cần hiện diện ở đâu là cây cối nghiêng ngả còn vạn vật thì dường như đắm chìm bởi dung nhan quá đỗi hoàn hảo từ nàng – người đứng đầu trong hàng Tứ đại Mỹ nhân thời bấy giờ.
Đẹp là thế nhưng cuộc đời của nàng Tây Thi lại bắt đầu gặp sóng gió khi Câu Tiễn, vua của nước Việt thời Xuân Thu chiến quốc bị Ngô Phù Sai đánh cho mất nước do không nghe lời can ngăn của tướng tài Phạm Lãi và Văn Chủng. Việt vương Câu Tiễn bại trận, bị Ngô vương Phù Sai buộc vợ chồng Câu Tiễn phải sang Ngô làm con tin. Câu Tiễn quyết chí trả thù, Văn Chủng trước khi Câu Tiễn sang Ngô đã hiến cho Câu Tiễn 7 kế, trong đó có một kế là “Mỹ nhân kế” – dâng người đẹp mê hoặc vua Ngô. Trong vòng nửa năm, Câu Tiễn tuyển được 2000 mỹ nữ, trong đó có hai người nhan sắc tuyệt thế là Tây Thi và Trịnh Đán. Tây Thi không chỉ là người có sắc đẹp kiêu sa, múa hay hát giỏi mà còn có trí thông minh, học đâu nhớ đấy, cách nói chuyện quyến rũ người nghe và cả bí thuật phòng the của Hạ Cơ từng làm khuynh đảo vua tôi nước Tần. Văn Chủng là người trang nghiêm đạo đức, mà khi thấy mặt nàng cũng phải kinh ngạc.
Vốn háo sắc, Ngô Phù Sai lập tức tiếp nhận khi được cống tiến hai mỹ nữ với nhan sắc tuyệt vời, đồng thời khen nước Việt rất có lòng trung thành với bậc Vương quyền nên ra lệnh ban thưởng. Khi Tây Thi bước vào cung Ngô, Phù Sai thấy mỹ nhân thân hình thanh tú, bước đi uyển chuyển, đôi mắt long lanh đa tình, dung nhan sắc nước hương trời, không một mỹ nhân nào trong cấm cung có thể sánh kịp thì ngây ngất cả người, say mê nhìn không chớp mắt. Khi nàng bái chào, Phù Sai nghe như tiếng oanh tiếng phượng thánh thót, thì càng điên đảo, lập tức xuống chiếu phong làm Quý phi.
Lúc này Tướng Quốc Ngũ Tử Tư trông thấy Tây Thi, biết nàng sẽ là cái họa vong quốc, bèn khuyên can: “Thần nghe, Hạ vong bởi Muội Hỉ, Ân vong bởi Đát Kỷ, Chu vong bởi Bao Tự. Mỹ nhân, là vật gây mất nước, nên từ chối”. Thế nhưng Ngô vương Phù Sai không nghe, đã hạ lệnh cho xây đài Cô Tô và cung Xuân Tiêu làm chốn hưởng lạc cùng các mỹ nhân. Ngoài ra, do Tây Thi rất giỏi điệu múa “gõ guốc” nên ông bèn dựng thêm một cái đài lớn để nàng trình diễn mỗi ngày.
Thấy vua Ngô quá chìm đắm vào tửu sắc mà quên chuyện triều chính, vị vua chiến bại Câu Tiễn đã nhanh chóng lên kế hoạch trả thù cho riêng mình. Tương truyền: “Vì mải mê với mỹ nhân mà Phù Sai mất nước, nước Ngô bị quân Việt xâm lấn và đánh bại. Cuối cùng, vua phải Ngô sai sứ giả mang nhiều của cải sai sang giảng hòa khiến nước Việt không ngừng lớn mạnh. Cuối cùng, hối hận vì không nghe lời Ngũ Viên từng nói nên Phù Sai liền dùng dao cắt cổ mà chết. Ông được Câu Tiễn sai người mang chôn cất và trở thành vị vua cuối cùng của nước Ngô”.
Số phận của nàng Tây Thi sau khi nước Ngô diệt vong vẫn là một ẩn số chưa có lời giải đáp
Theo người xưa kể lại, Tây Thi và Phạm Lãi vốn có tình cảm với nhau. Và sau khi nước Ngô vong, Phạm Lãi được Câu Tiễn ban thưởng. Sau đó, Phạm Lãi đã bỏ đi cùng Tây Thi, cả hai ngao du Thái Hồ, cứ thế mà sống, không vướng bận chuyện nhân thế nữa.
Có thuyết lại cho rằng, vợ của Câu Tiễn ghen, sợ Câu Tiễn mê đắm Tây Thi mà mất nước như Phù Sai nên đã bí mật sai quân lính bắt Tây Thi buộc vào đá ném xuống sông. Về sau, trong sông xuất hiện một con nghêu, dân gian cho rằng đó là lưỡi của nàng, do vậy con nghêu còn được gọi là Tây Thi thiệt.
Ngày nay, tại Chiết Giang, Thiệu Hưng, Chư Kỵ, có một tòa điện Tây Thi, các di tích của Việt quốc cổ đô thành. Sau khi Tây Thi mất tích, người ta đã dùng Tây Hồ để tưởng nhớ nàng. Tây Hồ, còn gọi là Tây Tử Hồ, theo quan niệm dân gian cho rằng nơi đây là nơi vong hồn của nàng vẫn còn tồn tại.
Nhà thơ Tô Đông Pha đã viết bài thơ về nơi đây và Tây Thi trong bài “Ẩm hồ thượng sơ tình hậu vũ” (Uống rượu ở Tây Hồ lúc đầu trời tạnh):
Hán tự:
水光瀲灩晴方好，
山色空蒙雨亦奇。
欲把西湖比西子，
淡妝濃抹總相宜
Phiên âm:
Thủy quang liễm diễm tình phương hảo.
Sơn sắc không mông vũ diệc kỳ.
Dục bả Tây Hồ tỉ Tây Tử.
Đạm trang nùng mạt tổng tương nghi.
Dịch thơ:
Nước dập dờn bừng khi nắng rọi.
Nước nhạt nhòa xanh buổi mưa về.
Tây Hồ ví tựa Tây Thi.
Điểm trang đậm nhạt vẻ gì cũng xinh.
Tranh cãi về thực hư nàng Tây Thi có thật hay không
Đến nay, Tây Thi – một trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa là người thực hay chỉ là hư cấu vẫn còn là đề tài tranh cãi. Nhiều giả thuyết phủ nhận sự tồn tại của Tây Thi mà cho rằng tên Tây Thi chỉ dùng để gọi chung những người con gái đẹp thời xưa chứ không phải tên một mỹ nữ cụ thể. Sử sách thời Tiên Tần cũng không đề cập tới dữ kiện Câu Tiễn sử dụng Tây Thi làm mỹ nhân kế. Nhưng sự kiện lịch sử thời Đông Hán có chép rằng: “Việt tìm được mỹ nữ Tây Thi, Trịnh Đán rồi sai đại phu là Văn Chủng mang tới hiến cho Ngô Vương Phù Sai”.
Mặc dù bí ẩn nàng Tây Thi đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” trong lịch sử Trung Hoa chưa được xác thực rõ ràng, nhưng dù thế nào, đây cũng là một hình tượng nhân vật rất đáng để sử sách ca ngợi. Nàng là một người đạo đức vẹn toàn, dù là ở Ngô hay ở nước Việt thời Xuân Thu chiến quốc thì nàng thật sự phải được ghi công.
Câu chuyện một phần cho chúng ta thấy rằng, dù là Tây Thi hay là ai đi chăng nữa, chỉ cần là phụ nữ, họ sẽ luôn luôn bị rung động và bị chinh phục trước sự chân thành trong tình yêu. Tình yêu là sự yêu thương, gần gũi, quan tâm, lo lắng, che chở và hi sinh cho nhau. Phù Sai đã làm được điều đó…
Trung Hoa nổi tiếng với chiều dài lịch sử nhiều biến cố cùng những triều đại thay phiên nhau và những câu chuyện thâm cung bí sử ít người biết đến. Chính những câu chuyện về lịch sử lại trở thành “liều thuốc” kích thích bất cứ ai muốn tò mò về lịch sử triều đại của một đất nước đông dân nhất thế giới này. Nếu du khách yêu thích lịch sử Trung Hoa và muốn tự mình khám phá nhiều điều thú vị hơn thì hãy thực hiện ngay một chuyến du lịch Trung Quốc cùng người bạn đồng hành https://travel.duhoctrungquoc.vn/ nhé!
Thông tin bài viết được thu thập và tổng hợp từ Nguồn Internet chỉ mang tính chất tham khảo.- Email: support@duhoctrungquoc.vn
Bài viết này được cập nhật lần cuối (Last updated): 17-03-2020 21:21:07
Danh mục đăng tin:Ẩm thực Trung Hoa, Văn hoá - Con người,TIN TỨC LIÊN QUAN , Trung Quốc
